Dit verhaal gaat over het Namenmonument op de Weesperstraat in Amsterdam. Hebben we eigenlijk altijd plaatjes in boeken, monumenten of een nationale herdenking nodig om belangrijke dingen, zoals de Tweede Wereldoorlog en de mensen die daarbij omkwamen, te herinneren? Passen die dingen niet gewoon in ons hoofd? Waarom vergeten we steeds?
| PERSONAGES | ACTEUR 1 ACTEUR 2 ACTEUR 3 ACTEUR 4 |
De acteurs vertellen samen het verhaal aan het publiek
| ACTEUR 1 | Welkom |
| ACTEUR 2 | Wij gaan voor jullie een voorstelling spelen Voor deze voorstelling hebben wij ons laten inspireren door het Namenmonument, hier op de Weesperstraat |
| ACTEUR 3 | Daar waar vroeger het hart van de Jodenbuurt was |
| ACTEUR 4 | Daar waar eerst het monument van Joodse erkentelijkheid heeft gestaan Deze heeft de Joodse raad als dankbetuiging aan de Amsterdammers geschonken, voor hen die de Joodse bevolking hebben geholpen tijdens de Tweede Wereldoorlog |
| ACTEUR 1 | Wacht, mogen wij hier wel wat over zeggen? |
| ACTEUR 2 | Hoezo niet? |
| ACTEUR 1 | Nou, er staan hier vier witte Nederlanders… |
| ACTEUR 2 | Ik ben half Joods |
| ACTEUR 1 | O, dat wist ik niet Maar ik bedoel Dit is niet ons verhaal |
| ACTEUR 2 | Maar je bent toch nu een acteur? |
| ACTEUR 1 | Ja |
| ACTEUR 2 | Dan doe je toch alsof? |
| ACTEUR 1 | Ja, nou, ja, kijk, het is zeg maar dat… |
| ACTEUR 2 | Mag je alleen een verhaal vertellen als jij als acteur je met de persoon uit het waargebeurde verhaal kan identificeren? |
| ACTEUR 1 | Nou… |
| ACTEUR 2 | Het is theater En wacht maar Jij bent dan wel niet Joods, maar je zal je verbazen over hoe jij je toch in het verhaal van de ander kan verplaatsen Niet zo wij/zij denken |
| ACTEUR 1 | Wij/zij? |
| ACTEUR 2 | Hokjes? |
| ACTEUR 1 | Oooo |
| ACTEUR 2 | Wees een beetje fluid |
| ACTEUR 1 | Fluid? |
| ACTEUR 2 | Fluïde |
| ACTEUR 1 | Huh? |
| ACTEUR 2 | Google maar |
ACTEUR 3 heeft genoeg van de discussie en onderbreekt
| ACTEUR 3 | Goed Het monument van de Joodse raad werd verplaatst naar het Weesperplein, hier om de hoek Maar op de Weesperstraat is toen het Namenmonument gekomen “Een monument hier” |
| ACTEUR 4 | Al eerder was er een monument met alle honderdtweeduizend namen van hen die zijn omgekomen tijdens de Holocaust, dat is de Jodenvervolging, en de Porajmos, dat is de vervolging van de Roma en Sinti |
| ACTEUR 1 | “Een monument daar” Op de Plantage Middenlaan, in de Hollandsche Schouwburg, staan in de hal op de muur namen van de weggevoerde families en een altijd brandende vlam |
| ACTEUR 3 | Maar op deze muur staan slechts de achternamen geschreven Kijk, er zijn misschien wel meer dan honderd mensen die Cohen van achter heten, dus die werden allemaal in hetzelfde laatje gestopt, terwijl al deze unieke personen een eigen verhaal hebben |
| ACTEUR 4 | Dus, toen kwam het Namenmonument Een monument voor de honderdtweeduizend Nederlandse Joden, Sinti en Roma die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de nazi’s zijn vermoord |
| ACTEUR 1 | Mensen die nooit een graf kregen |
| ACTEUR 2 | Als je het monument van boven zou bekijken, omvat het vier Hebreeuwse letters die samen het woord ‘lezécher’ vormen dat betekent: ‘in herinnering aan’ |
| ACTEUR 1 | Witte kiezelstenen kunnen volgens een oeroude Joodse traditie bij de namen worden gelegd, als een teken dat het graf – of in dit geval monument – met een bezoek is vereerd |
| ACTEUR 2 | Wij zijn er geweest Wij zijn er doorheen gelopen Een labyrint van gangen met aan beide zijden twee meter hoge bakstenen muren In elke baksteen staat gegraveerd: een naam, geboortedatum en leeftijd van overlijden |
| ACTEUR 3 | We hebben de stenen aangeraakt |
| ACTEUR 4 | En daar Daar werd iets in ons wakker |
| ACTEUR 2 | Iets kwam daar tot leven |
| ACTEUR 3 | Een glimp, een vraag, een verbeelding |
| ACTEUR 4 | Wij kozen ieder een naam uit Een naam waarvan we het laatje wilde openschuiven Waarvan we het verhaal tot leven willen roepen Om ons te herinneren aan wat was en wat we er nu van kunnen leren |
| ACTEUR 1 | In de hoop dat we hierdoor een beetje beter onthouden Een beetje minder vergeten Een beetje |
| ALLEN | Tegen het vergeten |
In 2022 ging de voorstelling ‘Tegen het vergeten’ in première in Amsterdam-Oost (regie: Femke Heskes – productiehuis: Plein Theater). Een muzikale voorstelling gespeeld door vier jongeren uit de wijk, die samen op zoek gingen naar misschien vergeten namen uit het nieuwe Namenmonument op de Weesperstraat. Om deze namen, en vooral de mensen die daarbij horen, samen te herinneren.