Dit verhaal gaat over herdenken vandaag de dag. Wat betekent dat eigenlijk, en hoe doe je dat het beste? Kun je iets herdenken wat nog bezig is – zoals een oorlog? Welke verhalen herdenken we, en welke niet? Deze tekst werd gespeeld op een plein in Tilburg, vlak voordat de 2 minuten stilte zouden beginnen.
Tekst voor één of meerdere acteurs, hieronder geschreven als een monoloog
| ACTEUR | Zevenenzeventig jaar geleden, en nu, blijven er over verhalen en herinneringen Mijn taak is het om u die te vertellen in mijn eigen verhaal Op dit plein Hoe is het om te leven in oorlogstijd? Wat zou ik doen? Nu moet er eigenlijk een zin komen die terugkomt aan het einde Om u dadelijk het gevoel te geven dat de cirkel dan rond is Ik ga namelijk proberen het zo te doen dat ik u met een gerust gevoel achterlaat Want dat is wel belangrijk, vind ik Met zulke thematiek Toch? Of misschien durf ik u een vraag te stellen die u confronteert met de realiteit van oorlog Mijn echo dendert over de hoofden van u En dan Een stilte Omdat ik u de ruimte wil geven Het is mijn taak verhalen te vertellen, hier op het plein Want u bent tenslotte ook gekomen om te luisteren Ik vertel u graag wat verhalen die wij hebben gehoord Van mensen die ons die wilden vertellen En die wij niet willen vergeten Een verhaal over iemand die zo veel honger heeft dat een vader en een moeder met een kinderwagen in de hand twintig kilometer moeten lopen naar een boerderij in de polder Voor een handje graan van een gulle boer Een meisje van zes staat erbij omdat zij moet controleren of ze niet te veel pakken Ik vertel u ook graag een verhaal over een meisje die haar vader ziet Die zijn trouwring verruilt voor een blikje erwten En dan Stilte Op het plein en in onze lijven Tezamen op dit plein Kunt u zich de verhalen voorstellen? Je echt voorstellen, hè? Ik namelijk niet Ik hoor de verhalen, maar ik leef te vrij om echt te weten hoe het was Dat is denk ik dan de conclusie van mijn toespraak Kunnen we iets herdenken dat misschien nog niet voorbij is? Als ik naar de tv kijk, zie ik mensen die in treinen stappen Beelden van overhoop geschoten steden Maar dat was toch toen? Niet nu? Filmpjes van mensen die in treinen stappen Op de vlucht voor Russisch gevaar En hoe mensen die mee willen met die treinen geselecteerd worden op de kleur van hun huid. Omdat er dus mensen zijn die vinden dat die kleur bepaalt of je mee mag of niet En dan vraag ik me af of we iets kunnen herdenken dat nog bezig is? Wat voor zin mijn stilte voor iemand daar heeft? Een meisje van vijftien en een vrouw van vijfennegentig zitten samen aan een tafel in een verzorgingstehuis De vrouw heeft twee vellen papier stevig in haar hand geklemd en ze vraagt giechelend wanneer we gaan beginnen Want ze wil graag haar verhaal vertellen Ze houdt de twee vellen trots omhoog Ze heeft het voor ons opgeschreven Aan tafel met het meisje van vijftien vertelt de vrouw over de Joodse mensen die door haar vader geholpen werden En hoe dat hun levens redde Omdat Joods zijn toen zo gevaarlijk was dat het je je leven in gevaar bracht De vrouw van vijfennegentig en het meisje van vijftien kennen hetzelfde verhaal Twee meisjes van vijftien de een in 1942 in Roermond en de ander tachtig jaar later Vandaag Op dit plein Allebei kennen ze het verhaal van een groep die diens afkomst niet mag hebben Omdat het laten zien wie je werkelijk bent kennelijk gevaarlijk is Gewoon vandaag de dag in Turkije En toen, in 1942, in een klein huisje in Roermond |
In 2022 ging de voorstelling ‘We zeggen alvast sorry’ in première in Tilburg (regie: Lotte van Oudheusden en Isabel Schoonbeek – productiehuis: Het Zuidelijk Toneel). Een voorstelling over de behoefte aan een ander herdenkingsritueel dan dat op de Dam. En over nieuwe verhalen, hoofdpersonages, kleuren en muziek.