Dit verhaal gaat over de geschiedenis van Suriname en de verbinding met Nederland. Nederland koloniseerde Suriname in 1667, na het land van de Engelsen – die het in 1650 al hadden overgenomen – te veroveren. Door de kolonisatie raakt het lot van Suriname verbonden met dat van Nederland. Acht Rotterdamse jongeren zochten uit hoe dit ging.
PERSONAGES | ALICIA LISA TSNAT LUCY MARVELLOUS AYAZ EFE AIMY (Dit zijn de makers en spelers van het project) |
De acteurs vertellen samen het verhaal aan het publiek
AYAZ | Een overzicht van de kolonie-horror in vijf minuten |
AIMY | 1650 Suriname wordt gekoloniseerd door de Engelsen |
LISA | Ze beginnen met het aanleggen van plantages, of althans: de tot slaafgemaakten doen dat In eerste instantie de inheemse bevolking Maar als die sterven, uit Afrika |
AYAZ | 1667 De Nederlanders veroveren Suriname |
AIMY | Zij gaan door waar de Engelsen zijn gebleven Ze verschepen grote aantallen tot slaafgemaakten vanuit Afrika naar Suriname Daar bouwen ze ruim zevenhonderd plantages: suikerriet, koffie en cacao |
LISA | Moet je voorstellen: er is alleen maar bos Het is bloedheet En al die plantages worden door mensenhanden aangelegd De bomen gekapt, de geulen gegraven, het water voor aggregatie Allemaal recht recht recht |
AYAZ | De hele kolonie wordt gebouwd met het bloed, zweet en tranen van de tot slaafgemaakten |
AIMY | Om je een beeld te geven: in 1787 is Paramaribo een bruisend koloniaal centrum Er wonen op dat moment zo’n drieduizenddriehonderdzesenvijftig kolonisten en VIJFTIGDUIZEND tot slaafgemaakten |
LISA | Dat is 1 op 17! Eén enkele kolonist had zeventien tot slaafgemaakten |
AYAZ | 1863 Na aanhoudende internationale druk en groot verzet van Surinaamse Onafhankelijkheidsstrijders wordt de slavernij in Suriname op 1 juli 1863 officieel afgeschaft |
AIMY | Maar daarmee is het nog niet voorbij De voormalig tot slaafgemaakten worden verplicht om nog tien jaar voor een hongerloontje op de plantages te werken |
LISA | En dat is niet het enige: om het tekort aan arbeidskrachten te compenseren worden Hindoestaanse en Javaanse contractarbeiders naar Suriname verscheept |
AYAZ | Zo ontstaat een veelkleurige Surinaamse maatschappij, getekend door een gedeeld slavernijverleden |
TSNAT | 10 mei 1940 De Duitsers vallen Nederland binnen |
MARVELLOUS | Vier dagen later bombarderen ze Rotterdam en geeft Nederland zich over |
ALICIA | Hoewel de oorlog zich ver van Suriname en de Antillen afspeelt, is de schok groot |
TSNAT | Het parlement van Curaçao geeft in een telegram aan koningin Wilhelmina uiting aan zijn ‘diepste gevoelens van aanhankelijkheid en trouw’ |
MARVELLOUS | In Paramaribo verzamelen duizenden mensen zich met vlaggetjes bij het standbeeld van Wilhelmina op het Gouvernementsplein |
ALICIA | Zingend beloven ze trouw aan Nederland: |
ALLEN | Geen leus op aard is meer ons waard dan het Oranje boven! Geen leus op aard is meer ons waard dan het Oranje boven! Geen leus op aard is meer ons waard dan het Oranje boven! |
TSNAT | Suriname wordt de oorlog ingesleept |
MARVELLOUS | Niet alleen door de diepgewortelde loyaliteit aan Nederland Maar ook door de rijkdom aan bauxiet, de belangrijkste grondstof voor aluminium, waarmee tweederde van de Amerikaanse vliegtuigen wordt gebouwd En door de dreiging van nazi-bewegingen in buurlanden Frans-Guyana en Brazilië |
ALICIA | Suriname is niet in oorlog, maar doet er wel aan mee |
In 2022 ging de voorstelling ‘Afgedankt’ in première in Rotterdam (regie: Jasper Vaillant – productiehuis: Theater Rotterdam). Een voorstelling over de honderden Surinamers die vrijwillig vochten voor de bevrijding van Nederland en Nederlands-Indië. Wat is er gebeurd met deze vrijwillige helden? En waarom kregen ze nooit erkenning voor hun loyaliteit?