Dit verhaal is van Philipp (1938). Hij werd geboren in Halle (Saale) als zoon van een Joodse moeder. Zijn ouders werden door de nazi’s onder druk gezet om te scheiden. Als dit zou zijn gebeurd zouden Philipp, zijn broer en moeder waarschijnlijk gedeporteerd zijn. Door de grote druk van de nazi’s en de verhalen van haar familie pleegde Philipp’s moeder zelfmoord, in de hoop zo haar familie een toekomst te geven. Philipp heeft verschillende boeken geschreven, over deze periode en vooral ook over de periode ná de oorlog – en hoe er met de tijd van het Nationaal Socialisme werd omgegaan, bijvoorbeeld middels ‘Die Wiedergutmachung’.
| PERSONAGES | ONDERVRAGER OVERLEVENDE |
Onderstaande verdeling is een voorbeeld, de tekst kan ook met meerdere acteurs gelezen of gespeeld worden
| ONDERVRAGER | Wanneer begon en eindigde het werken in de ghetto? Was er keuzevrijheid bij het kiezen van een baan? Hoe lang heb je ondergedoken gezeten? Was dit gebied op dat moment bezet? Had je ook niet gewoon nee kunnen zeggen? |
| OVERLEVENDE | Wij waren er niet Wij moesten ons onzichtbaar maken of op z’n minst doen alsof wij er niet waren Stil zijn en niet tegenspreken Meedoen, meewerken en in lijn lopen Is dat toezeggen? Of is dat niet nee zeggen? |
| ONDERVRAGER | Zat je langer dan drie maanden in een concentratiekamp? Had je voor dat werk alleen soep of ook geld gekregen? |
| OVERLEVENDE | ‘Die Wiedergutmachung’ ‘Die Wiedergutmachung’, die altijd tussen aanhalingstekens staat, want we kunnen het niet écht zo noemen Het weer goed maken Wij moeten een aanvraag doen Wij moeten bewijzen dat we slachtoffer waren |
| ONDERVRAGER | Welk bezit ben je verloren? Kun je aantonen dat dat jouw eigendom was? Wat weerhield je ervan je leven weer op te pakken? |
| OVERLEVENDE | Hoe bereken je schade? Hoe bereken je onzichtbare schade? Hoe leg ik dat iemand uit? Wij moeten in archieven zoeken, naar dat wat ooit van ons was Naar wie wij ooit waren en wie wij nooit meer zullen zijn |
| ONDERVRAGER | Had je niet gewoon nee kunnen zeggen? |
| OVERLEVENDE | Hadden wij niet gewoon nee kunnen zeggen? Nee zeggen… Nee Dan zou er een keuze zijn geweest |
In januari 2020 speelde de voorstelling ‘Die un-unsichtbarkeit (De on-zichtbaarheid)’ in Berlijn (regie: Jantien Fick en Alpa Welsch – productiehuis: Bühnenkunstschüle). Een voorstelling over hoe er hele groepen mensen onzichtbaar werden gemaakt en hoe wij deze verhalen nu weer zichtbaar kunnen maken.