Categorieën

In mijn koffer

Thema's: Soldaten, Verdwenen familie

Locatie: Carrara, Italië

Door: Sara Giampaolo

Dit verhaal is van mevrouw Pardini (1940) uit Sant’Anna di Stazzema, het dorp naast Montignoso. Op 12 augustus 1944 werden vijfhonderdzestig inwoners (waarvan honderddertig kinderen) van Sant’Anna di Stazzema in het dorp in rijen tegen een muur gezet en neergeschoten, of in schuren en kelders bij elkaar gedreven en met granaten vermoord. Daarna werd het dorp in brand gestoken. De afslachting was een straf door de SS voor het Italiaanse verzet in de bergen. In totaal duurde het drie uur. Na afloop aten de soldaten boterhammen onderaan de brandende berg. Een aantal kinderen wist te ontsnappen. Mevrouw Pardini was een van die kinderen. Ze vertelde over die dag, over schuld en onschuld en over jezelf redden – ook als je benen daar eigenlijk nog niet lang genoeg voor zijn.

Onderstaande tekst is een monoloog. Je kunt hem ook door twee of meer mensen uit laten voeren. De tekst is best zwaar. Je kunt ervoor kiezen de scène zo simpel mogelijk te houden. In de voorstelling was het een meisje zittend op een stenen muurtje die het heel naturel vertelde, echt als een herinnering. Maar je kunt ook spelen met het gegeven van de kijkhoogtes die steeds benoemd worden in de tekst. Misschien moet je publiek wel zittend op de grond omhoog kijken, of zit het publiek zelf op een muur en kijken ze naar beneden. Of misschien wordt de tekst door meerdere mensen tegelijk bij publiek in het oor gefluisterd

ACTEURDe billen van mama
De oren van de hond
De knoppen van het gasfornuis
De puntjes van het hek van de wei
De vlechten van mijn zusje
De glazen toonbank met de broden
Het kruisje naast de schouw
De billen van mama
Dat kan ik met mijn kleine benen recht voor mijn neus zien
De rest van de wereld is nog te hoog
Te groot
Maar dit is precies hoog genoeg
Maar het liefst kijk ik omhoog
Naar de lucht en de berg die zo mooi tegen de lucht afsteekt

De billen van mama
De groene knieën
De zwarte handvatten
De natte wangen van mijn buurjongen
De deurklink van het houten deurtje
De vlechten van mijn zusje
De billen van mama
Ik kijk omlaag
Naar mijn schoenen
Niet naar de lucht
Niet omhoog kijken

We staan in een rij tegen de muur aan de rand van het dorp
Achter de muur begint het bos
Mama, ik, mijn zusjes, mijn broer, mijn nieuwe zusje in mama’s armen,
De buurvrouw, de buurjongen, de mevrouw met de lieve hond
Ze schieten
Eerst hoog
Eerst de lange benen
Ik sta achter de billen van mama
Mama valt
Tegen de houten deur met de deurklink
De deur valt met haar open
Mijn zus met de vlechten trekt mij door de deur
Ze schieten laag
We vallen
Niet op de grond, maar door de deur
Ik zie grond, groen, stenen, struiken, wortels onder mijn voeten voorbijschieten
En dan moeten we wachten
Heel lang
Urenlang
Ik weet niet hoe lang

Het is avond
Ik kijk niet omhoog maar alles om mij heen is donker
Ik hoef niet omhoog te kijken om het donker te zien
We lopen terug
Door de deur
Ik wil niet door de deur
Ik trek aan de vlechten van mijn zus
Zij trekt mij toch die deur door
We moeten over mama en mijn nieuwe zusje heen stappen
Maar het lukt niet
Mijn kleine benen zijn te kort
Dus ik stap niet maar ik klim
Over de billen van mama
En vanaf dan ben ik te groot voor hoe klein mijn wereld nog is

In 2019 speelde de voorstelling ‘Nella mia valigia (In mijn koffer)’ in Carrara (regie: Antonio Bertusi en Sara Giampaolo – productiehuis: Teatrante Errante). De voorstelling speelde in het verzetsmuseum op een bergtop van Montignoso, uitkijkend over Carrara. Er is online veel te vinden over dit dorp en over het verhaal van mevrouw Pardini. Op de top van de berg van het dorp, wat inmiddels een museum is geworden, staat een standbeeld van haar moeder.