Categorieën

Te midden van alles

Thema's: Herdenken nu, Verzet, Vluchten

Locatie: Breda, Nederland

Door: Jorg van den Kieboom

Deze tekst is geïnspireerd op gesprekken met Frans, Petronella en de broers Jan en Toon (allen geboren tussen 1925 en 1930). Hun verhalen gingen over de grootschalige en rampzalige evacuatie van Breda in mei 1940, de duur van de vlucht en de oorlog. Dat je achteraf kunt terugkijken op een bepaalde periode, maar wanneer je er middenin zit, het eindeloos lijkt te duren.

PERSONAGESVERTELLER 1
VERTELLER 2
VERTELLER 3

Deze scène speelde oorspronkelijk in een kerk, met een koor. Je kunt zelf bedenken of je deze regieaanwijzingen gebruikt, of het heel anders doet. Van achterin de kerk lopen VERTELLER 1, 2 en 3 door het publiek heen naar voren. Halverwege draaien ze zich om en lopen achteruit verder, zodat ze het publiek aan kunnen kijken. De scène is geschreven vanuit het perspectief van VERTELLER 1, 2 en 3, die hun ontmoeting met de ooggetuigen delen. Ook vertellen ze vanuit de ooggetuigen – deze perspectieven wisselen elkaar steeds af

VERTELLER 1Er staat een koektrommel op tafel
VERTELLER 2Pak maar, pak maar
VERTELLER 3Neem toch, neem toch
VERTELLER 1Er wordt thee ingeschonken
VERTELLER 2Wil je iets drinken?
VERTELLER 3Thee, cola, water?
Pakde gij eens even wat cola
VERTELLER 1Kleine blikjes cola op tafel gezet
VERTELLER 2Het huis is gevuld met bloemen
VERTELLER 3En foto’s aan de wand
VERTELLER 1Er ligt een kleed op tafel
De zon zakt
VERTELLER 2Zij was veertien
VERTELLER 3Zij was dertien
VERTELLER 1Ze onderbreken elkaar
VERTELLER 2Ze vullen elkaar aan
VERTELLER 3Er wordt naar een foto gewezen
VERTELLER 1En uitgelegd wie wie is
VERTELLER 2Ze vluchtten uit Breda, bepakt en bezakt
VERTELLER 3Door Rijsbergen liepen ze
VERTELLER 1Sommigen liepen door
VERTELLER 2Sommigen scholen bij buren
VERTELLER 3Die Bredase meiskes die daarbij zaten
VERTELLER 1Die waren zo jong als jullie
Die vroegen:
VERTELLER 2“Hoeveel gaan er in zo’n kist?”
VERTELLER 3En Joke was een beetje klein en vroeg
VERTELLER 1“Ben jij kind of ben jij mens?”
VERTELLER 2En al snel kwamen de Duitsers in het dorp
VERTELLER 3En de Fransen
VERTELLER 1En de Engelsen
VERTELLER 2Eentje was er verliefd op mij…
VERTELLER 3Hoe heette -ie ook alweer?
VERTELLER 1Gerald Drieper?
VERTELLER 2Nee, hij heette anders…
VERTELLER 3Want het was een Duitsere naam
VERTELLER 1Ach ik ben ook eenennegentig
VERTELLER 2En de vlucht?
VERTELLER 3Er lopen gedachten door elkaar
VERTELLER 1Wij zijn nu zou oud als zij toen
VERTELLER 2De mensen die vluchtten, waren bang te verliezen
VERTELLER 3Alle kinderen houden te allen tijde met een hand de bagagedrager vast
VERTELLER 1Vasthouden
VERTELLER 2Hier komen
VERTELLER 3Niet loslaten
VERTELLER 1Niet verliezen
VERTELLER 2We kunnen jullie niet kwijtraken
VERTELLER 3Als ze beginnen met schieten, ga dan meteen op de grond liggen
Achter een kinderwagen, in de greppel, waar dan ook
Naast haar liep een jongetje van een andere bakkerij
“Kijk eens wat ik heb,” zei hij
In zijn hand lagen 6 kogels
ALLEN(ritmisch) De schuilkelder in,
riep oom Bart, hij is klaar
Maar hij viel zonder bom in elkaar
VERTELLER 2Onderweg op de Ginnekenweg werden de winkelruiten ingeslagen
VERTELLER 3Dan deden ze bij de schoenenwinkel zo nieuwe schoenen aan
VERTELLER 1Te midden van alles…
VERTELLER 2Lopen mensen
VERTELLER 3Met karren
VERTELLER 1En fietsen
VERTELLER 2Met kinderen
VERTELLER 3Die hun huizen verloren
VERTELLER 1En vrienden
VERTELLER 2Die onderweg zelfs het leven laten
VERTELLER 3Zou ik bang zijn te verliezen wat ik heb?
Om onderweg te zijn en niet wetend waarheen precies?
VERTELLER 1Zou ik de bagagedrager vasthouden
En nooit meer loslaten?

In mei 2018 speelde de voorstelling ‘De Vlucht’ in Breda (regie: Jorg van den Kieboom – productiehuis: Podium Bloos). De voorstelling speelde in de Grote Kerk en was een samenwerking met het Bredase koor Capella ex Occasione.