De onderduikers

Thema's: Jodenvervolging, Onderduiken, Soldaten, Verzet

Locatie: Alkmaar, Nederland

Door: Anne Stoop en Hanneke Vries

Dit verhaal gaat over onderduikers onder de vloer, een oom in het verzet, een mislukte inval en dankbaarheid die woorden tekort komt.

PERSONAGESACTEUR 1
ACTEUR 2
ACTEUR 3
ACTEUR 4
ACTEUR 5

Deze scène begint met het geluid van marcherende soldaten. Dit geluid wordt door de acteurs gemaakt, op een plek die het publiek niet kan zien. Je kunt zelf bedenken hoe je dit vormgeeft. Na een tijdje marcheren komen de acteurs tevoorschijn. Ze eindigen op een rij bij het publiek. Als ACTEUR 1 begint met praten, stopt hij of zij met marcheren. De rest gaat zachtjes door, op de eigen plek

ACTEUR 1Onder een balk van de vloer zaten onderduikers uit Amsterdam
Daarin zaten luiken die naar beneden gingen
en waar je doorheen kon kruipen
Op het luik lag een groot kleed met daarop een Singer-naaimachine
Het zat in een eikenhouten doos en die was erg zwaar
Wij werden eerst nooit gecontroleerd, omdat mijn vader al was opgepakt
Later zijn we denk ik verraden door iemand van de NSB,
toen kregen we wel last van razzia’s
Gelukkig werden we gewaarschuwd door iemand van de ondergrondse
Toen ze kwamen, gingen ze in het luik
Ik moest op de trap gaan zitten samen met mijn zusje en mijn moeder zei:
“Pol, je mag niks zeggen, wat ze ook vragen”
De soldaten liepen met grote zware schoenen alles te doorzoeken,
maar hebben ze niet gevonden
Daarna werd het te gevaarlijk
Toen zijn ze door de ondergrondse het bos in gebracht
en ondergedoken in een soort hutten
Mijn moeder ging ze dan na de avondklok eten brengen

ACTEUR 1 gaat op de grond zitten, de rest stopt met marcheren

ACTEUR 2Ik ging een keer naar mijn opa en oma
Ik moest die dag iets brengen
Ik stond net binnen en de deur werd opengegooid

De hele groep marcheert drie keer tegelijkertijd

ACTEUR 3Gerhard
ACTEUR 4 & 5Wo ist Gerhard?
ACTEUR 2Ik zei: Gerard is hier niet
Ze kwamen Gerard halen, mijn oom die bij het verzet zat
Ze doorzochten alles
Boven lag het bed opengeslagen
ACTEUR 4 & 5Wer hat hier geschlafen?
ACTEUR 2Ich heb hier geschlafen, zei ik
Het was zijn bed natuurlijk, hij was er net onder gekropen
Mijn oom was zo dankbaar hiervoor…

De hele groep begint door elkaar heen te praten om ACTEUR 2 te bedanken

ALLENBedankt, ik ben je zo dankbaar, dank, ontzettend bedankt, bedankt…
ACTEUR 2Hij blééf het maar herhalen
ALLENBedankt, ik ben je zo dankbaar, dank, ontzettend bedankt, bedankt…
ACTEUR 2Oké, zo is het wel genoeg

In 2017 ging de voorstelling ‘Sprokkelhout en prikkeldraad’ in première in Alkmaar (regie: Hanneke Vries en Anne Stoop – productiehuis: Artiance). Een voorstelling over verhalen en de straten van Arnhem tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het publiek liep na de stille tocht vanaf het monument op de Harddraverslaan via een theatrale route door de binnenstad van Alkmaar naar het eindpunt in Artiance. Verhalen over de straten van Alkmaar, en nog veel meer verhalen vanuit tien gemeenten in Noord-Holland, blijven bewaard in Regionaal Archief Alkmaar (https://www.regionaalarchiefalkmaar.nl/).