Dit verhaal gaat over de omstanders die opgroeiden op steenworp afstand van Kamp Westerbork. Zij konden niet anders dan betrokken raken. Zij zagen ruim honderdtweeduizend Joden en tweehonderdvijfenveertig Sinti en Roma komen en gaan. Zij vonden vluchtige krabbels bij de spoorbaan waar ze speelden. Zij hadden voortvluchtigen voor de deur staan en tewerkgestelden op het land lopen. Hoe moesten zij zich opstellen? Veel Nederlanders konden die vraag ontlopen. De buren van Kamp Westerbork niet.
Het verhaal van deze buren kan geïllustreerd worden door het verhaal van Geert (1937). Hij groeide op in een gezin met elf kinderen op een boerderij in de directe omgeving van Kamp Westerbork. Omdat het één open heideveld was, heeft Geert veel gezien van wat zich rond Kamp Westerbork afspeelde.
| PERSONAGES | VERTELLER SPOORZOEKER |
VERTELLER zit in een boom – of ergens anders waar je uitzicht hebt – en speelt op een mondharmonica
| VERTELLER | De buren van Kamp Westerbork zijn allemaal ooggetuigen Zij hebben de situatie van dichtbij meegemaakt Ze hebben hem verafschuwd en ze hebben hem uitgebuit Ze hebben zich afgevraagd wat er precies gaande was Ze hebben zich afgevraagd waarom niet meer mensen de benen namen Ze hebben zich afgevraagd of ze niet meer konden doen Wellicht wel Achteraf bezien en gesproken Zij deden wat in hun vermogen lag en handelden – voor zover de situatie dat toeliet – Naar alle eer en geweten Daar kunt u anders over denken, maar de vraag is: Wat zou ú doen als u ongevraagd betrokken raakt? |
SPOORZOEKER komt op en is met een metaaldetector in de hand op zoek naar een bom. De handeling wordt tijdens, of tussen de tekst door, uitgevoerd
| SPOORZOEKER | Ik heb er één ontmoet – een buurman van dit kamp Geert is drie wanneer de oorlog begint en kan zich niet zoveel herinneren Geert weet nog wel dat hij niet bang was, ondanks dat het huis beschoten werd en er een bom rakelings langs de boerderij raasde Geert zegt dat de bom zeer waarschijnlijk nog ergens in het land ligt “Waar ligt die bom dan precies?”, vraag ik aan Geert Nu weet ik waar ik ongeveer moet zoeken De sporen uit het verleden moeten niet onder de grond verdwijnen, het is aan ons om ze op te graven en te tonen Vandaag wordt Geert tachtig Hopelijk vind ik een wel heel bijzonder verjaardagscadeau voor hem |
In 2018 speelde de voorstelling ‘Wat ik nooit geweest ben’ in Westerbork (regie: Mariëtte Berbee – in samenwerking met: Herinneringscentrum Kamp Westerbork). Een voorstelling over onderduik- en verzetsverhalen. De tekst van VERTELLER komt uit deze voorstelling.
In 2017 speelde de voorstelling ‘Wij staan er buiten’ in Westerbork (regie: Mariëtte Berbee – in samenwerking met: Herinneringscentrum Kamp Westerbork). De tekst van SPOORZOEKER komt uit deze voorstelling.