De rozentuin

Thema's: Concentratiekamp, Herdenken nu, Jodenvervolging, Roma- en Sintivervolging, Soldaten

Locatie: Amersfoort, Nederland

Door: Julia Spoelstra en Maike Pijnappel

Dit verhaal gaat over Kamp Amersfoort, een voormalige kazerne die na de bezetting in gebruik werd genomen als strafkamp, werkkamp en – wat eigenlijk het idee was – doorgangskamp. Vanuit hier werden mensen naar Duitsland gedeporteerd. Kamp Amersfoort was berucht vanwege de martelingen, moorden en ontberingen. Zo moesten gevangenen uren staan op een klein veldje omringd door prikkeldraad. Ze werden gedwongen om te blijven staan, hoe lang het ook duurde. Dat was zo zwaar, dat het leidde tot hallucinaties. Zo veranderde voor sommige mensen het prikkeldraad langzaamaan in rozen.

PERSONAGESACTEUR 1
ACTEUR 2

ACTEUR 1 staat voor de Rozentuin, ACTEUR 2 staat erin. Je kunt zelf bedenken hoe je dit wil verbeelden – bijvoorbeeld door een vlak te tapen op de grond, of door op een andere manier de twee locaties duidelijk te maken. ACTEUR 1 en ACTEUR 2 vertellen hun eigen verhaal door elkaar heen – let daarop bij het lezen van de tekst

ACTEUR 1Dus dit is de Rozentuin?
ACTEUR 2In de rozentuin
ACTEUR 1Stel je had straf, dan moest je die dus hier uitzitten
Dan sta je daar
ACTEUR 2Daar sta ik
ACTEUR 1Ik heb gehoord dat ze daar soms uren stonden
ACTEUR 2Ik ben de tel kwijt
Uur of twee nu denk ik
ACTEUR 1En als je dan bewoog

ACTEUR 2 beweegt even

ACTEUR 1Komt er zo een paar uur bij
ACTEUR 2Hoe lang ik hier nog moet staan, geen idee
ACTEUR 1In de regen
In de brandende zon
Zelfs als het sneeuwde
ACTEUR 2Ik heb het zo koud
Ik houd dit niet meer vol
ACTEUR 1Hoe hou je dat vol?
ACTEUR 2Vallen mag niet
Blijven staan
Als ik één voet verzet
ACTEUR 1Zie je dat in het fijne zand
ACTEUR 2Dan zien ze dat
ACTEUR 1Omringd door prikkeldraad
ACTEUR 2Prikkeldraad maakt geen onderscheid
ACTEUR 1Ze zeggen dat sommige gevangenen erin gingen hangen,
omdat ze niet konden blijven staan
ACTEUR 2Vallen mag niet
ACTEUR 1Hoe komt zo’n afschuwelijke plek aan zo’n naam:
De Rozentuin
Het was niet meer dan een eindeloze marteling
ACTEUR 2Juist daarom
ACTEUR 1Misschien juist daarom
ACTEUR 2Prikkels worden doornen
ACTEUR 1Het is een soort hoop zoeken in iets hopeloos
ACTEUR 2IJzerdraad wordt stengel
ACTEUR 1Je ziet dingen die er niet zijn
ACTEUR 2Met bladeren
ACTEUR 1Je gaat hallucineren
ACTEUR 2Uit de steel groeit een roos
ACTEUR 1Alles om het dragelijk te maken
ACTEUR 2Eerst een klein knopje
ACTEUR 1Het enige wat je staande houdt in de kou, de pijn, de angst
ACTEUR 2Dan een bloem in volle bloei
ACTEUR 1Is de hoop
ACTEUR 2Een bloem wordt twee
ACTEUR 1De hoop dat je hier weer uitkomt
ACTEUR 2Twee worden er drie
ACTEUR 1De hoop dat alles goedkomt
ACTEUR 2En dan
ACTEUR 1Dan ben je op zo’n akelige plek ineens omringd door
ACTEUR 2Heel veel rozen
ACTEUR 1Heel veel rozen
ACTEUR 2Zie je wat ik zie?
ACTEUR 1Ik zie ze staan
Tussen de rozen
Alsof ik erbij was
Maar toch niet echt
Ik weet niet of ik ook echt zal weten hoe was
ACTEUR 2Zie je mij?

ACTEUR 1 draait zich om naar het hek, kijkt naar ACTEUR 2, dan naar de andere gevangenen die daar in haar verbeelding staan. ACTEUR 2 loopt eruit. ACTEUR 1 blijft staan

In 2022 ging de voorstelling ‘Daar sta ik’ in première in Amersfoort (regie: Julia Spoelstra en Maike Pijnappel – in samenwerking met: Nationaal Monument Kamp Amersfoort). Een indringende voorstelling waarin de geschiedenis van Kamp Amersfoort een gezicht kreeg. Voor meer informatie over dit kamp en de geschiedenis ervan, neem een kijkje op https://www.kampamersfoort.nl/.