Kamp Amersfoort

Thema's: Concentratiekamp, Deportatie, Herdenken nu

Locatie: Amersfoort, Nederland

Door: Luna Peters i.s.m. Julia Spoelstra en Maike Pijnappel

Dit verhaal gaat over Kamp Amersfoort, een voormalige kazerne die na de bezetting in gebruik werd genomen als strafkamp, werkkamp en – wat eigenlijk het idee was – doorgangskamp. Vanuit hier werden mensen naar Duitsland gedeporteerd. Kamp Amersfoort was berucht vanwege de martelingen, moorden en ontberingen. Vandaag de dag worden in Nationaal Monument Kamp Amersfoort de 47.000 mensen die hier gevangen hebben gezeten herdacht. Naast Joden waren dat ook Roma en Sinti, homoseksuelen, politiek gevangen en mensen uit het verzet.

Tekst voor één of meerdere acteurs, hieronder geschreven als monoloog

ACTEURDit is Nationaal Monument Kamp Amersfoort
Maar vroeger was het gewoon ‘Kamp Amersfoort’
Of nou ja, ‘gewoon’, aan deze plek was eigenlijk niets gewoon
Alles behalve gewoon

Wij nemen jullie vandaag mee naar het kamp van toen
Het Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort,
het politieke doorgangskamp Amersfoort
Doorgangskamp, strafkamp en werkkamp

Wij gaan jullie verhalen vertellen van de mensen
– ja mensen –
die hier gevangen zaten
Wij gaan jullie hun verhalen vertellen, maar weet:
het zijn geen sprookjes

Ik neem jullie mee naar waar het toen allemaal gebeurde
Van de appèlplaats tot de schietbaan en fusilladeplaats
Van binnenkomst tot…
Nou ja, voor de meeste de start van een verre reis,
voor anderen het einde en voor sommigen de vrijheid

Loopt u mee?

In de voorstelling liep ACTEUR nu met het publiek naar de poort van het kamp. Je kunt zelf bedenken of, en hoe, je dit wil verbeelden

ACTEURDaar sta ik
Maar niet ik alleen
Daar staan wij, daar sta jij

In de voorstelling vroeg ACTEUR nu aan iemand in het publiek: Hoe heet je? En zei verder, als reactie op het antwoord:

ACTEURStel je voor dat zelfs je naam niet meer wordt gebruikt
Dat jouw ‘zijn’ gereduceerd wordt tot een nummer
Een nummer en een gekleurde driehoek op je borst
Zeven kleuren waren er
Op basis van je achtergrond werd je in een hokje geplaatst
Bij elk hokje een specifieke kleur
Zwart, wit, roze, paars, geel, groen en rood
Maar welke kleur je dan ook bij je droeg,
op het einde, bij de schietbaan,
was alles grijs

Best een mooie plek, toch?
Hoe de bomen zachtjes wiegen op de melodie van de stilte
Tja, die stilte
Kan het ooit echt stil zijn op een plek als deze?
Zullen hun stemmen niet voor altijd huizen in de aarde?
Hoe diep je iets ook begraven kan, het zal er altijd zijn
Hoewel gedempt, zijn hun stemmen nog steeds hoorbaar
Net duidelijk genoeg voor ons om te kunnen horen, te kunnen begrijpen

Kom
We gaan verder
Het kamp in

In 2022 ging de voorstelling ‘Daar sta ik’ in première in Amersfoort (regie: Julia Spoelstra en Maike Pijnappel – in samenwerking met: Nationaal Monument Kamp Amersfoort). Een indringende voorstelling waarin de geschiedenis van Kamp Amersfoort een gezicht kreeg. Voor meer informatie over dit kamp en de geschiedenis ervan, neem een kijkje op https://www.kampamersfoort.nl/.