Dit verhaal is van de zusjes Ria (1930) en Virgenie (1929). Ze zijn bescheiden en enthousiast. Virgenie is de oudste en meest verstandige van de twee. Ria is impulsiever en een beetje doof. Virgenie woont in haar ouderlijk huis in Susteren, Ria woont in het huis daarnaast. Via de tuin kunnen ze bij elkaar op bezoek. Susteren lag tijdens de bevrijding van Nederland gedurende vier maanden op de frontlinie. Het hele dorp werd geëvacueerd, behalve het gezin van Ria en Virgenie. Hun moeder was te ziek om te verplaatsen. Ria zei: “Voor de laatste keer vertel ik dit. Ik krijg er nachtmerries van. Als ik ’s nachts mijn ogen dicht doe, dan komt alles als een film weer terug.”
| PERSONAGES | RIA VIRGENIE |
Het licht gaat aan. RIA en VIRGENIE zitten naast elkaar op stoelen en kijken naar het publiek. Ze vinden het spannend om hun verhaal te vertellen. Af en toe wisselen ze een bescheiden blik met elkaar. Dan beginnen ze te vertellen. Tussendoor vallen ze elkaar voortdurend in de rede
| VIRGENIE | De straten van Susteren zijn stil Op de Vincentiuslaan nummer elf wonen wij Wij zijn twee zusjes |
| RIA | Twee zusjes |
| VIRGENIE | Twee kleine zusjes |
| RIA | Nu zijn we oud, en rimpelig Maar toen waren we twee kleine zusjes |
| VIRGENIE | Wij waren twee kleine zusjes |
| RIA | Ria en Virgenie Twee kleine zusjes uit een gezin van acht kinderen, onze vader en moeder |
| VIRGENIE | Onze muren, zo lek als een mandje |
| RIA | Drie slaapkamers boven zijn weggeblazen door een granaat De spiegel in de voorkamer van het huis is gebarsten door een granaatscherf Die van voren is ingeslagen |
| VIRGENIE | Onze moeder ligt in een bed in die voorkamer Ze is ziek Botkanker Ze heeft veel pijn en bewegen gaat lastig |
| RIA | 7 november 1944 Negen uur ‘s ochtends |
| VIRGENIE | Wij zijn twee zusjes uit een gezin van acht We wonen op Vincentiuslaan nummer elf en Susteren moet evacueren |
| RIA | Susteren ligt op de frontlinie |
| VIRGENIE | Het wordt er te gevaarlijk Het is slecht weer Sneeuw, een koude wind In grote kolonnen trekken alle mensen weg Alles wat ze mee kunnen nemen op hun rug gebonden |
| RIA | Wij kunnen niet weg Onze moeder is te ziek om te verplaatsen volgens de dokter We mogen het nog even aankijken van de Duitsers Er is geen water en geen elektriciteit ’s Avonds moeten we fietsen om met een dynamo een klein lampje aan het branden te krijgen |
| VIRGENIE | 24 december 1944 Kerstavond Wij zijn twee kleine zusjes De straten zijn platgeschoten en doodstil Geen mens op straat Susteren ligt in puin |
| RIA | Je moet je voorstellen… Het hele dorp is geëvacueerd |
| VIRGENIE | Maar dan hoor ik opeens heel ver weg, vanuit de kerktoren, heel zachtjes een trompet spelen Stille nacht |
| RIA | Een Duitse soldaat is in de kerktoren geklommen Hij speelt stille nacht op een trompet |
| VIRGENIE | We luisteren |
| RIA | Een paar dagen later staat er iemand voor de deur We moeten nu echt weg Het is hier te gevaarlijk Er wordt een ambulance gestuurd voor mama Ik ga met mama mee De straten zijn verwoest Er zitten gaten in de weg Van de ene hobbel in de andere rijden we naar Sint Ludwig Ik probeer zo, met mijn ene hand, de deur van de ambulance dicht te houden En met de andere houd ik het bed van mama vast Eenmaal aangekomen in Sint Ludwig ligt mama op de grond op een deken in een grote hal Haar gezicht is niet meer te herkennen |
| VIRGENIE | Ik heb er nog nachtmerries van Als ik ’s nachts mijn ogen dicht doe dan komt alles als een film weer terug Dan zie ik alles weer Een paar dagen later kom ik daar ook aan Ik heb zes en een half uur gelopen Door de sneeuw Door een bos waarin Duitse en Russische krijgsgevangenen liggen Maar eenmaal aangekomen herken ik mama niet Sommige dingen vergeet je niet Ik zie haar daar nog liggen Op de grond, op die deken, in die grote hal En dat ik haar gezicht niet meer herken |
| RIA | Als papa een paar dagen later komt Sterft mama binnen een paar uur Alsof ze op hem heeft gewacht |
RIA en VIRGENIE kijken elkaar aan. Opgelucht dat ze het verhaal hebben verteld. Ze kijken naar het publiek en nemen afscheid met een bescheiden knikje of een glimlach
In 2018 speelde de voorstelling ‘Weet je nog, weet je niet meer’ in Sittard (regie: Celine Daemen – productiehuis: Het Laagland). Een voorstelling over herdenken en de onmogelijkheid om te herinneren wat we zelf niet hebben meegemaakt.