Dit verhaal is van Charles (1969) en zijn ouders. Charles’ moeder kwam in 1950 als vierjarig meisje in haar eentje met de boot Sibajak naar Rotterdam, zijn vader kwam in 1957 op achttienjarige leeftijd aan in Rotterdam. In die tijd was er eigenlijk geen ruimte voor de verhalen uit Nederlands-Indië. Er werd gezegd: “Wij hebben de Duitse bezetting hier meegemaakt. We hebben geen tijd voor jullie verhalen.” Charles’ moeder, geboren net na de Japanse bezetting, was zoals hij het zelf noemt ‘een product van de oorlog’, met een onbekende vader die van de vijand was. Zelf kwam zijn moeder daar pas achter toen ze zo’n acht jaar was en ze een foto van een Japanse militair in de kast van haar moeder vond. Charles’ vader, geboren in 1938, heeft wel bewust de Japanse bezetting meegemaakt en daarna als puber de Bersiap. Tijdens die periode stond hij als veertienjarige jongen oog in oog met zijn Indonesische vrienden, die ineens de vijand waren geworden.
| PERSONAGES | ELIZA SYRAR MÜGE SUDEM ALICIA (Dit zijn de makers en spelers van het project. Deze scène is gebaseerd op hun eigen gesprekken, naar aanleiding van het verhaal van Charles) |
ELIZA, SYRAR, MÜGE, SUDEM en ALICIA vertellen samen het verhaal van Charles. Ze staan op een rij voor het publiek
| ELIZA | Op 6 augustus 1945 bombardeert Amerika het Japanse Hiroshima met een atoombom Drie dagen later volgt Nagasaki Het dodental wordt geschat tussen de honderd- en tweehonderdduizend Japan geeft zich over Op 17 augustus 1945 roept vrijheidsstrijder Soekarno, samen met zijn vriend Hatta, de Indonesische onafhankelijkheid uit |
| SYRAR | “Er is geen vaderland zonder vrijheid, geen vrijheid zonder vaderland” |
| MÜGE | Nederland accepteert deze onafhankelijkheid niet En er begint een oorlog Om te beginnen met de Bersiap, waarin Indonesische groeperingen duizenden Nederlanders, Chinezen en Indo’s vermoorden Als antwoord stuurt Nederland tienduizenden militairen om orde op zaken te stellen |
| ELIZA | Pas na vier jaar vechten, en naar schatting zo’n tweehonderdvijftig duizend doden, accepteert Nederland de onafhankelijkheid van Indonesië Charles’ moeder is dan nog klein Zijn vader maakt de oorlog van dichtbij mee |
| MÜGE | Hij is een puber, ongeveer even oud als wij En zijn wereld staat op zijn kop Want veel van zijn vrienden zijn Indonesiërs en die moeten nu niets meer van hem hebben Op een dag staat hij zelfs oog in oog met zijn beste vriend, die nu zijn vijand is geworden Moet je voorstellen: staan ze daar, in de felle zon Eerst gingen ze altijd voetballen en nu hebben ze wapens Hoe moet dat zijn geweest als je beste vriend zo voor je staat? |
| SUDEM | Ik zou niet meer kunnen bewegen |
| ALICIA | Maar dan word je neergeschoten! |
| SUDEM | Ja, waarschijnlijk wel |
| ALICIA | Maar dan ga je dood! |
| SUDEM | Ik weet het Maar ik zou gewoon niet… |
| ALICIA | Wat? |
| SUDEM | Ik zou het gewoon niet durven |
| ALICIA | Wat? |
| SUDEM | Om zelf te schieten |
In mei 2020 ging de podcast ‘Terlantar / Ontheemd’ in première (regie: Jasper Vaillant en Pleun Peters – productiehuis: Theater Rotterdam). Dit is één van de alternatieve vormen waarmee Theater Na de Dam tijdens de eerste Covid19-lockdown van 2020 toch doorgang kon vinden.De hele podcast is te beluisteren via https://magazines.theaterrotterdam.nl/theaternadedam/.