Dit verhaal gaat over de vervolging van de vele Alkmaarse Joden in de Tweede Wereldoorlog. De scène werd gespeeld in de synagoge van Alkmaar, waar in 1943 de laatste dienst was. Deze werd bruut verstoord door een razzia, waarin de Alkmaarse Joden op de trein naar Amsterdam werden gezet. Daar moesten ze wachten tot ze gedeporteerd zouden worden. De meesten kwamen nooit meer terug in Alkmaar.
Tekst voor één acteur, die het verhaal vertelt aan het publiek
| ACTEUR | Als ik een man zie lopen met een keppeltje denk ik oké, prima, wat jij wil Maar dit is niet vanzelfsprekend Een man kan niet met zijn keppeltje over straat, voor zijn eigen veiligheid doet hij het niet Zijn geloof wordt van hem afgepakt Dit is niet oké, iedereen zou vrij moeten zijn om zijn geloof te uiten Niet alleen bij het Jodendom, maar bij elk geloof Kijk dan die bewakers, we kunnen niet eens normaal een voorstelling spelen hier We gaan vijfenzeventig jaar terug in de tijd Het is 1943, midden in de oorlog Een Joods jongetje logeert bij zijn oom en tante, hij is even een rondje lopen met de lopen Zonder keppeltje natuurlijk, dat is niet veilig Hij loopt terug naar huis en vlak voordat hij de hoek omloopt ziet hij zijn oom, tante, neefje en nichtje meegenomen worden door de Duitsers Het elfjarige jongetje blijft alleen achter En nu, vijfenzeventig jaar later, kan de man nog steeds niet met zijn keppeltje over straat Hij is vrij, maar toch ook niet Van 1826 tot 1943 was dit al een synagoge In 1943 zijn de deuren gesloten Alle Joden in Alkmaar moesten naar Amsterdam, vanaf waar ze zijn afgevoerd naar verschrikkelijke plekken Niemand mocht meer geloven, het geloof werd van het afgepakt En dat gebeurt dus nog steeds Zoals dat kleine jongetje over straat ging, gaan sommigen nog steeds… Zonder keppeltje |
In 2018 ging de voorstelling ‘Geluid van stilte’ in première in Alkmaar (regie: Dorien Haan en Anne Stoop – productiehuis: Artiance). Een voorstelling in en over de synagoge van Alkmaar. Deze werd in 1942 op last van de Duitse bezetter gesloten, waarna de Joden werden gedeporteerd en de synagoge werd leeggeroofd. Het gebouw werd pas in 2011 weer opnieuw in gebruik genomen als synagoge en vormde op 4 mei het decor voor deze voorstelling. Verhalen over de synagoge van Alkmaar, en nog veel meer verhalen vanuit tien gemeenten in Noord-Holland, blijven bewaard in Regionaal Archief Alkmaar (https://www.regionaalarchiefalkmaar.nl/).