Dit verhaal is van Koosje (1927). Zij heeft gezien hoe de ‘moffenmeiden’ na de Tweede Wereldoorlog werden kaalgeknipt op de Grote Markt in Enschede. Tijdens de oorlog haatte Koosje Duitsers, ze vertikte het naast ze zitten in de trein en pestte NSB-kinderen. Na de oorlog heeft ze daar veel spijt van gehad; die kinderen konden er ook niks aan doen.
PERSONAGES | VERTELLER 1 VERTELLER 2 |
VERTELLER 1 heeft een schaar in de hand. VERTELLER 2 heeft een bord met ‘Moffenmeid’ om de nek
VERTELLER 1 | Kijk maar goed Dit is er één: een moffenmeid, een landverrader, een… |
Stilte
VERTELLER 1 | Ik wil dit niet doen |
VERTELLER 2 | Je knipt me niet echt kaal hè Het is theater, dit is een pruik |
VERTELLER 1 | Ik vind dit echt te ver gaan |
VERTELLER 2 | Dit gebeurde gewoon hoor Nou, kom op leef je in Beeld maar in dat je Joods bent Dat al je familie met de razzia van 13 september is weggevoerd uit Enschede Dat ze naar Mauthausen zijn gebracht Een verschrikkelijk concentratiekamp in Oostenrijk Dat jullie achter elkaar berichten kregen: Je vader is dood, je oom is dood, je neef is dood, de meneer om de hoek is dood Beeld je dat maar in |
VERTELLER 1 | Maar dat heb jij toch niet gedaan? |
VERTELLER 2 | Nee, dat hebben de Duitsers gedaan En ik ben met zo’n Duitser naar bed geweest Daarom haat je me, daarom knip je me kaal en daarom schreeuw je: “Vuile moffenhoer!” Zeg dan: moffenhoer |
VERTELLER 1 | Moffenhoer |
VERTELLER 2 | Harder |
VERTELLER 1 | Moffenhoer |
VERTELLER 2 | Harder! |
VERTELLER 1 | Moffenhoer! |
VERTELLER 2 | Kijk nou begint het ergens op de lijken We gaan verder |
VERTELLER 1 | Maar ik ben dus Joods, waarom leef ik dan nog? |
VERTELLER 2 | Omdat je ondergedoken zat, weet ik veel Kom op zeg, dit is theater Doe alsof, leef je in |
VERTELLER 1 | Wat nou als ze verliefd was? |
VERTELLER 2 | Op een Duitser? |
VERTELLER 1 | Misschien was het wel een hele knappe Duitser |
VERTELLER 2 | Maakt dat het minder erg? |
VERTELLER 1 | Die meisjes waren even oud als wij hè! Stel je krijgt borsten en kriebels in je buik Stel je ziet een man in een uniform Stel hij toont interesse in jou en niemand toont interesse in jou, want het is oorlog Stel hij ziet je op straat Stel hij roept “Schöne Mädchen!” naar je |
VERTELLER 2 | Waarom kiest ze dan geen Nederlandse jongen? |
VERTELLER 1 | Omdat die ondergedoken zitten, of het zijn magere scharminkels geworden Die Duitsers zien er tenminste goed uit en ze hebben een prachtig uniform |
VERTELLER 2 | Een uniform van Hitler! Een uniform waarin ze Joden uit huizen wegtrekken Een uniform waarin ze Joden op transport zetten Een uniform waarin ze Joden de gaskamer in duwen Beeld je maar in dat je een hekel aan me hebt Dat je niet wist dat je een mens zo kon haten |
VERTELLER 1 | Maar dit zijn Middeleeuwse praktijken |
VERTELLER 2 | Het zijn oorlogspraktijken Dit gebeurde gewoon op de markt in Enschede en iedereen stond eromheen |
VERTELLER 1 | En niemand deed iets? |
VERTELLER 2 | Joelen, spugen, schreeuwen, duwen en knippen, dat deden ze |
VERTELLER 1 | Wat de Duitsers hebben gedaan is fout Maar wat de Nederlanders hebben gedaan met dat hele kaalknippen, dat is net zo fout |
VERTELLER 2 | Het gaat niet om goed of fout Het gaat niet om zwart of wit Het gaat om oorlog Het gaat om kuddedieren, om massahysterie Het gaat erom dat je als mens een ander mens zo kan haten Dat je in staat bent alles te doen Laat maar Ik doe het wel |
VERTELLER 1 doet het bord ‘Moffenmeid’ om en zet de pruik op. VERTELLER 2 knipt plukken haar uit de pruik. VERTELLER 1 huilt
VERTELLER 2 | Kijk maar goed Dit is er één: een moffenmeid, een landverrader, een vuile moffenhoer |
VERTELLER 1 | En? Hoe voel je je? |
VERTELLER 2 | Slecht en heel erg fout Het spijt me |
Stilte
VERTELLER 1 | Je knipt me niet echt kaal hè… Het is theater Dit is een pruik |
In mei 2018 speelde de voorstelling ‘Ik verzet’ in Enschede (regie: Renée Buys – productiehuis: De Theatermakerij). De voorstelling speelde in het Volkspark in Enschede.