Dit verhaal is gebaseerd op de ontmoeting tussen acht jonge Zutphenaren en Hetty, Jet, Bia, Joyce en Kees. Deze vijf Indische ouderen waren jong ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, maar vooral ook daarna. Want toen Nederland al bevrijd was, was het nog lang niet overal vrede. In voormalig Nederlands-Indië zou er nog een lange gewelddadige periode aankomen, de Bersiap. Hoe is het als ‘de bevrijding’ niet jouw bevrijding is?
PERSONAGES | SAM ROSAN YOSAN ROSA DORA CATO PAPILLON SIMON (Dit zijn de makers en spelers van het project) |
Alle acteurs staan achter tegen de muur op een rij. PAPILLON steekt kaarsen aan, een ritueel voor de voorvaders. Aan de zijkant van het podium staat een kok, die een grote pan soto (Indonesische soep) kookt. De geuren spelen een belangrijke rol in de verhalen
SAM | Goeie avond |
ALLEN | Selamat malam |
ROSAN | En welkom |
ALLEN | Selamat datan |
YOSAN | Wat fijn dat jullie er zijn |
ROSA | Vandaag is het 4 mei 2022, we herdenken in Nederland de oorlogsslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog En morgen is het 5 mei, bevrijdingsdag |
DORA | Maar voor Indonesië is deze herdenking en bevrijding op een andere dag, meer dan drie maanden later |
ALLEN | Op 15 augustus |
CATO | Op die dag worden alle slachtoffers herdacht van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van Nederlands-Indië |
SAM | Wij spraken met vijf mensen die als kind de oorlog in Nederlands-Indië hebben meegemaakt en over hun tijd daarna in Nederland |
PAPILLON | Zij vertelden ons verhalen die wij nog nooit hadden gehoord of geleerd |
YOSAN | We spraken met Hans |
SIMON | Hans vertelde dat hij eigenlijk Rohardy heette maar toen hij naar Nederland verhuisde kreeg hij, zoals zovelen anderen, een Nederlandse naam Ik vind Rohardy veel mooier, een soort filmsterrennaam |
DORA | Hij vertelde ook dat je, als je Indisch was, altijd meer je best moest doen dan de Nederlanders Dat je meer Nederlands moest zijn dan de Nederlanders, dat je niet op mocht vallen |
CATO | We spraken ook met Jet Jet vertelde ons dat haar vader zou worden opgehangen in het kamp maar dat hij net de dag ervoor gered werd, dat hij inkepingen had op zijn been van de granaatscherven en dat als er vrienden op bezoek waren hij zijn broek optrok en het aan ze liet zien Ze vertelde ook dat samen eten heel belangrijk is en ze zei: |
ROSA | Het eerste bord dat bij een maaltijd wordt opgeschept is voor onze voorvaders, dat zetten we op de kast |
ROSA pakt het eerste kommetje soto, houdt het omhoog en zet het op tafel
ROSAN | We spraken met Joyce, zij vertelde ons dat er bij elke maaltijd bami moet zijn omdat bami het leven verlengt en mensen verbindt |
PAPILLON | We spraken ook met Hetty, daar gaan we straks nog meer over vertellen |
DORA | En we spraken met Bia |
CATO | Adu Toen ik in Nederland kwam dachten de mensen dat we in Indonesië in hutjes woonden met slangen en tijgers Dat mijn vader Tarzan was, die met mijn moeder op zijn rug door de jungle slingerde |
ROSA | Ze vertelde ook dat ze vroeger bij haar Nederlandse vriendinnetje speelde en als het zes uur was, dan moest ze naar huis omdat ze gingen eten Bij haar thuis was dat niet zo, daar mocht altijd iedereen mee-eten Het rook altijd lekker bij haar thuis, naar sereh, komijn, citroenblad en gember |
In 2022 ging de voorstelling ‘Nasi Sudah Menjadi Bubur (De rijst is allang tot pap gekookt)’ in première in Zutphen (regie: Irene Kriek – productiehuis: Woest Oost). Een voorstelling over de Tweede Wereldoorlog in voormalig Nederlands-Indië en de overgang naar de gewelddadige onafhankelijkheidsstrijd die daarop volgde. De voorstelling begon met een klein Indonesisch maal. Geur brengt ons terug naar onze oudste herinneringen…