Dit verhaal is van Annemarie. Zij was jong tijdens de Tweede Wereldoorlog en maakte de oorlog mee in de stad waar ze geboren werd: Middelburg. Ze zag alles gebeuren – van de bezetting tot de Slag om de Schelde en de bevrijding. Ze kan er nog steeds over vertellen, gelukkig maar. Want zij heeft het gezien, en ze wil niet dat het vergeten wordt.
PERSONAGES | ACTEUR 1 ACTEUR 2 |
ACTEUR 1 en 2 vertellen samen het verhaal aan het publiek. Je kunt zelf bedenken hoe ze dat doen en hoe de ruimte eruit ziet. Hoe brengen ze het verhaal tot leven?
ACTEUR 1 | 10 mei 1940 Nederland wordt binnengevallen door de Duitsers Nederland vecht terug, maar na het bombardement op Rotterdam op 14 mei wordt Nederland gedwongen zich over te geven Alleen Zeeland niet Nog niet Omdat in Zeeland de Fransen zaten en Nederland te hulp schoten Maar de burgemeester van Middelburg is alert En evacueert de historische stad Middelburg |
SAMEN | Bekendmaking |
ACTEUR 2 | Burgemeester van Middelburg maakt bekend: Teneinde op alle mogelijke gebeurtenissen voorbereid te zijn geef ik in overweging dat Middelburg door vrouwen en kinderen vrijwillig ontruimd wordt Alle personen en openbare diensten zijn verplicht te blijven Men neme onder andere voedsel een fles water en dekens mee, de distributiekaarten en indien mogelijk andere identificatiebewijzen |
ACTEUR 1 | Mensen met witte lakens, gevuld met spullen, vluchten de stad uit Op 17 mei 1940 ligt Middelburg onder vuur De Fransen en Duitsers schieten op elkaar Middelburg wordt getroffen in het vuurgevecht Luchtalarm Bom De stad staat in brand Een granaat op het stadhuis Vallende stenen Instortende huizen en daken Vlammen Vlammen van de korte Noordstraat Overgeslagen naar het stadhuis De burgemeester roept alle brandweerlieden op om samen te komen op het marktplein Maar er is slechts één brandweerauto En op het moment dat de lieden klaarstaan, valt de waterdruk weg Het stadhuis is niet meer te redden |
ACTEUR 2 | De stad staat in brand Een grote vuurzee De lange jan Als grote fakkel van de stad Het gesuis en geloei van de vlammen wordt steeds erger En om middernacht: |
ACTEUR 1 | (roept) De lange jan, hij valt naar beneden |
ACTEUR 2 | Boem Een vlammenzee verwoest de stad En Annemarie heeft het gezien Zij zag hoe haar stad in rook opging |
ACTEUR 1 | En toen was het oorlog |
ACTEUR 2 | Was ook Middelburg in oorlog |
ACTEUR 1 | Middelburg, met Annemarie erin, in oorlog Tot het genoeg was Tot de Slag om de Schelde |
ACTEUR 2 | 1944: het plan wordt bedacht Om de dijken van Walcheren te bombarderen zodat Walcheren onder water komt te staan Om de weg naar de haven van Antwerpen weer terug te krijgen En zo Zeeland te bevrijden Er worden pamfletten gegooid: |
SAMEN | Waarschuwing |
ACTEUR 1 | Uitgevaardigd door het hoofdkwartier van de opperbevelhebber van het Geallieerde Expeditieleger 1: Het is zeer waarschijnlijk, dat de vijandelijke troepen en installaties op uwe eilanden binnenkort aan een hevig en langdurig luchtbombardement zullen blootstaan 2: Het is de vurigste wensch van het geallieerde oppercommando dat de burgerbevolking zal worden gespaard voor de gevolgen van deze noodzakelijke militaire actie voorzoover dit eenigzins mogelijk zal zijn 3: Niet alleen een luchtbombardement maar het gevaar van overstrooming bedreigt eveneens uw leven en dat van uwe familie. 4: Verlaat de eilanden of indien dat niet mogelijk is, verhuist dan ONMIDDELLIJK met uwe families naar een veilige plaats op de eilanden |
ACTEUR 2 | Het eiland verlaten was onmogelijk Veilige plaatsen waren onduidelijk En maar weinig mensen hadden de pamfletten gezien Op 3 oktober 1944 gaan 247 geallieerde bommenwerpers richting Westkapelle |
ACTEUR 1 | Het gebrom van de vliegtuigen Het brommen steeds harder En dan Bommen Zoveel bommen Het hele eiland trilt |
SAMEN | Du du du du, du du du du |
ACTEUR 2 | Stilte Weer het gebrom van de vliegtuigen Het brommen steeds harder Bom Bommen Zoveel bommen |
ACTEUR 1 | Explosies in Westkapelle De bommen vallen naast de dijk Op de molen van Westkapelle, waar vijftig mensen schuilen De ingang gebarricadeerd Ingestort Slechts drie mensen weten er uit te komen Dat vertelde Annemarie |
ACTEUR 2 | En dan komt het water De dijk is geraakt Maar het is niet genoeg Walcheren moet onder water Nog drie dijken worden gebombardeerd |
SAMEN | Du du du du |
ACTEUR 1 | Het water komt! Het stroomt langs voeten Langs enkels Water stroomt de huizen binnen Eerste trede, tweede trede, derde trede, vierde trede Het zoute zeewater stroomt overal en wordt hoger Het water is niet te stoppen Het water vindt een weg door de straten Dwars door de weilanden De zee is sterk en niemand kan hem stoppen Tot de vloed voorbij is |
ACTEUR 2 | Het water stijgt niet verder Maar de schade is groot De schuilkelders onder water De molen van Westkapelle onder water En de mensen die vast zaten in de molen zijn verdronken De koeien, de paarden, de schapen verdronken Het land doordrenkt met zout |
ACTEUR 1 | Driekwart van Walcheren staat onder water Het centrum van Middelburg blijft gespaard De Duitsers geven zich over en Zeeland is bevrijd |
ACTEUR 2 | En Annemarie heeft het gezien |
ACTEUR 1 | Annemarie heeft alles gezien |
In 2022 ging de voorstelling ‘Branding’ in première in Middelburg (regie: Roos Zwigtman – productiehuis: Jeugdtheaterschool Zeeland). Een voorstelling over stil staan. Stilstaan bij de gebeurtenissen uit het verleden en kritisch kijken naar de toekomst. Een voorstelling over hoe de oorlog van toen nu dichterbij lijkt dan ooit.