Dit verhaal is gebaseerd op gesprekken die Rotterdamse jongeren voerden met Charles Grimberg-Stephan, Martien van Veen, Axel Nijsen en Pim Oskam. Ze deelden persoonlijke ervaringen en onderzochten onder andere de Bersiap en de koloniale oorlog.
| PERSONAGES | VERTELLER 1 VERTELLER 2 VERTELLER 3 VERTELLER 4 VERTELLER 5 |
VERTELLER 1 en 2 vooraan op de vloer, spreken naar het publiek. VERTELLER 3, 4 en 5 zitten en staan aan de rand van het toneel. Ze kijken en luisteren mee
| VERTELLER 1 | We duiken in de geschiedenisboeken van het wereldwijde web En lezen over kolonialisering, Nederlands-Indië, slavernij… |
| VERTELLER 2 | Duitsland en Japan |
| VERTELLER 1 | De jappenkampen |
| VERTELLER 2 | De politionele acties De onafhankelijkheidsoorlog |
| VERTELLER 1 | Internationale druk |
| VERTELLER 2 | Bevrijding |
| VERTELLER 1 | Uitsluiting |
| VERTELLER 2 | Verscheping |
| VERTELLER 1 | Het is teveel |
| VERTELLER 2 | We begrijpen niet alles, wel een beetje |
| VERTELLER 1 | We gaan op zoek We lezen ons suf en vallen van de ene verbazing in de ander Hoe kan het dat we dit nooit op school hebben gehad? |
De focus verlegt zich naar VERTELLER 3, 4 en 5
| VERTELLER 3 | Ik kan me überhaupt niets van geschiedenis herinneren |
| VERTELLER 4 | Ik ook niet |
| VERTELLER 5 | Nou, we leerden wel wat over de koloniën, toch? |
| VERTELLER 3 | O ja? |
| VERTELLER 5 | Ja, dat Nederlands-Indië een kolonie was van Nederland |
| VERTELLER 4 | Ja klopt |
| VERTELLER 3 | En iets met de oorlog |
| VERTELLER 5 | En Japan |
| VERTELLER 4 | Ja, maar verder… |
Focus verlegt zich weer naar VERTELLER 1 en 2, er gaat opzwepende muziek aan
| VERTELLER 1 | Een korte opfriscursus Op school leren we dat Nederland verschillende koloniën had, waaronder Nederlands-Indië Dat het bijdroeg aan onze welvaart Dat het tijdens de Tweede Wereldoorlog werd ingenomen door Japan en dat Nederland na de bevrijding begon aan ‘politionele acties’ Om de kolonie weer in het gelid te krijgen |
| VERTELLER 2 | Maar dat is maar het halve verhaal Het Nederlandse verhaal |
Focus verlegt zich weer naar VERTELLER 3, 4 en 5, muziek gaat iets zachter
| VERTELLER 5 | Ik kan me nog herinneren dat die mevrouw van geschiedenis toen zei Dat we het later zouden hebben over het… Het perspectief Van de Indonesiërs Maar daar is ze nooit meer op teruggekomen |
| VERTELLER 4 | Niet? |
| VERTELLER 5 | Nee, de volgende les ging over de hongerwinter |
Muziek weer hard, focus verlegt zich weer naar VERTELLER 1 en 2
| VERTELLER 1 | Wat er niet wordt bij verteld Is dat Indonesië nog helemaal niet bestond toen de VOC er eind zestiende eeuw aanmeerde Dat wat wij nu Indonesië noemen is eigenlijk een groep van meer dan zestienduizend eilanden Met zoveel cultuur- en taalverschillen! Daar kan Rotterdam nog wat van leren |
| VERTELLER 2 | Met gebruik van geweld bezette Nederland dit hele gebied Om zo de grondstoffen en specerijen voor een superlage prijs te verhandelen En daar zelf heel rijk van te worden |
| VERTELLER 1 | Zo vermoordt slash deporteert Jan Pieterszoon Coen de hele bevolking van Banda Alleen maar voor nootmuskaat en kruidnagel |
| VERTELLER 2 | En Javaanse boeren moeten heel hard werken en ‘Heerendiensten’ verrichten – een ander woord voor slavernij Door armoede en hongersnood sterven tussen 1845 en 1850 honderdduizenden Javanen |
| VERTELLER 1 | Hoe meer we te weten komen Hoe meer het ons begint te duizelen Waarom wordt dit niet Met dikgedrukte letters In de geschiedenisboeken vermeld? |
| VERTELLER 2 | En dan moet de Tweede Wereldoorlog nog beginnen… |
Muziek uit, VERTELLER 3 breekt in bij VERTELLER 1 en 2
| VERTELLER 3 | Pfoe, nog meer geschiedenis? Wel een beetje saai hoor |
| VERTELLER 1 | Ja, voor jou misschien, omdat je het al kent Maar heel veel mensen weten echt niet dat de Coentunnel in Amsterdam, waar altijd al die files zijn, vernoemd is naar Jan Pieterszoon Coen van de nootmuskaat |
| VERTELLER 3 | Ik dacht gewoon dat we iets spannends gingen doen Met verhalen, emoties… |
| VERTELLER 2 | Ja dat gaan we ook Maar we hebben toch echt de geschiedenis nodig Om die verhalen te kunnen plaatsen |
In mei 2020 ging de podcast ‘Terlantar / Ontheemd’ in première (regie: Jasper Vaillant en Pleun Peters – productiehuis: Theater Rotterdam). Dit is één van de alternatieve vormen waarmee Theater Na de Dam tijdens de eerste Covid19-lockdown van 2020 toch doorgang kon vinden. De hele podcast is te beluisteren via https://magazines.theaterrotterdam.nl/theaternadedam/.