Dit verhaal gaat over Settela (1934), een Nederlands meisje dat in Auschwitz werd vergast. Ze werd voor ‘De Westerborkfilm’ enkele seconden gefilmd door Rudolf Breslauer, vlak voordat ze op 19 mei 1944 van Kamp Westerbork naar Auschwitz werd gedeporteerd. ‘Het meisje met de hoofddoek’ diende lange tijd als icoon voor de Nederlandse Jodenvervolging. Toen journalist Aad Wagenaar in 1994 op zoek ging naar de identiteit van het onbekende meisje, ontdekte hij dat ze niet Joods was, zoals werd aangenomen, maar tot de Sinti-familie behoorde.
De acteur staat op een verhoging (een soort zeepkist). De overige acteurs staan eromheen. Zij hebben een mobiele telefoon in hun hand, waarop het beeldmateriaal van Settela te zien is. De telefoons kunnen symbool staan voor de treinwagons, door deze naast elkaar te plaatsen en heel langzaam in beweging te laten komen
ACTEUR | Wat bedoeld was als een opbeurende propagandafilm Ontwikkelt zich na de oorlog tot een monument in celluloid Tussen de alledaagse beelden zit een aanklacht van zeven seconden tegen de misdaden van het naziregime Het meisje met de witte hoofddoek dat in de wagonopening verschijnt is een wereldwijd symbool geworden voor de Jodenvervolging De vraag wie zij was werd vaak gesteld Sinds 1994 weten we – dankzij de naspeuringen van journalist Aad Wagenaar – dat ze Settela Steinbach heet Geen Joods, maar een Sinti-meisje Van negen jaar oud Er trad niemand naar voren die het naamloze meisje kon identificeren Omdat Sinti en Roma niet spreken over de doden Heeft Wagenaar de wereld een symbool ontnomen door dit gezicht een naam te geven? Of maakt haar identiteit de grief veelomvattender? Op 19 mei 2019 was het precies vijfenzeventig jaar geleden dat Settela samen met tweehonderdvierenveertig andere in Nederland opgepakte Sinti en Roma naar de nacht werd gevoerd Deze deportatie werd gefilmd Alsof de nazi’s trots wilden vastleggen hoe ze het ‘zigeunerprobleem’ in één klap hadden opgelost |
In mei 2019 speelde de voorstelling ‘Over ons’ in Westerbork (regie: Mariëtte Berbee en Tijmen Dokter – in samenwerking met: Herinneringscentrum Kamp Westerbork). Een voorstelling over de geschiedenis van de Roma en Sinti ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, gebaseerd op gesprekken met nabestaanden en historici over deze specifieke geschiedenis.