Categorieën

De Vleermuizenclub

Thema's: Dagelijks leven

Locatie: Maastricht, Nederland

Door: Celine Daemen

Dit verhaal is van Henri (1928), geboren in Maastricht. Op zijn twaalfde raakte hij in de ban van de mergelgrotten van de Sint Pietersberg. Samen met zes vrienden richtte hij een clubje op om samen de grotten te onderzoeken. Daar doolden ze gedurende de Tweede Wereldoorlog veel rond. De Vleermuizenclub ging van start op 20 april 1941, nadat de meesten van hen al regelmatige ‘grotlopers’ waren geworden. Alle avonturen werden bijgehouden in het ‘Vleermuizendagboek’. Deze dagboeken werden geschreven vanaf 10 augustus 1942 tot 14 oktober 1945. Het zijn eigenlijk tochtenboeken, om de beurt door de leden geschreven in schoolschriftjes, die nu in totaal tweehonderdzesentwintig door kinderhandjes geschreven bladzijden omvatten. Voor deze scène zijn de zeven leden van de Vleermuizenclub omgeschreven naar drie personages.

PERSONAGESHENRI
WALTER
PAUL

HENRI, WALTER en PAUL staan naast elkaar op de vloer, dicht bij het publiek. Ze bewegen gedurende de scène energiek door de ruimte heen. Ze zijn gericht op het publiek en vertellen hun verhaal vol spanning en enthousiasme

HENRIWij zijn drie jongens
WALTERDrie jongens op zoek naar avontuur
PAULDe Sint Pietersberg telt tweeëntwintigduizend gangen
Van in totaal tweehonderddertig kilometer lang
WALTERWe hebben twee karbietlampen
HENRIWalters lamp is kapot
WALTERWe hebben drie touwen
PAULWaarvan we er één hebben gejat van Willem
HENRIMaar dat weten jullie niet
WALTERTweeëntwintigduizend gangen die we willen ontdekken
HENRIDrie jongens op zoek naar avontuur, in een tijd vol spanning en mysterie
PAULOp 10 mei 1940,
de dag dat Maastricht al in de vroege ochtend bezet werd
door het Duitse leger,
viel er op de Observantenweg een tamelijk klein bommetje
uit een Frans vliegtuigje
WALTERTamelijk klein?
PAULJa!
WALTERIk vond hem best…
PAULNee, hij was klein!
HENRIMijn vader, die net op het toilet zat, kreeg glasscherven in zijn rug
PAULMijn vader niet
HENRIDie nacht en enige nachten daarna
sliep ik met mijn ouders in de onderaardse mergelgangen
van de groeve Zonneberg
PAULDe grotten
HENRIBoer Crijns was zo vriendelijk om wat stro voor ons uit spreiden
En daar sliepen we dan
WALTERZit je opeens met je karbietlamp op een beetje stro in een grot
PAULLekker dan
HENRIToen, twaalf jaar oud, werd ik verslaafd aan onderaardse gangen
En mergel
En fossielen
WALTERHet mergelvirus had ons besmet!
PAUL20 april 1941 richten we samen De Vleermuizenclub op
HENRIEen club met één doel:
samen op ontdekkingsreis in de grotten van de Sint Pietersberg
WALTEREn één regel:
alle tochten dienen te worden genotuleerd in de Vleermuizendagboeken
PAULZaterdag 20 maart 1943: Henri kroop door een schietgat omlaag
En juist toen ik hem gevolgd had
Verscheen een nog nooit eerder geziene bewaker
HENRI“Handen omhoog!”
PAULHij riep mij aan maar ik rende weg
HENRI“Ho!
Staan blijven jij!”
WALTERToen hij ons met een gummiknuppel achterna ging, bleven we staan

Stilte

WALTERWe hebben heus geen moord gepleegd
HENRI“Zijn jullie bij de schilderijen geweest?”
WALTERNee, nee, echt niet!
PAULWegens de oorlogstoestand
ligt een groot aantal schilderijen in de grotten verborgen
De Moffen hebben met hun propagandamachines
de Nederlanders bang gemaakt
dat de Geallieerden het Rijksmuseum zullen bombarderen
WALTERToen hebben de nazi’s de schilderijen in een bunker in de berg gelegd
Om even held te kunnen spelen
HENRI(als Duitser) “Kijk eens hoe goed ik voor jullie zorg!
Ik bescherm jullie cultureel erfgoed
Vinden jullie mij nu niet aardig, Nederland?”
WALTERWe vonden ze niet aardig
PAULWoensdag 27 december 1944
HENRILimburg was toen al bevrijd
PAULWe gaan naar beneden
WALTERKlikklik
PAULEen soldaat van de Militaire Politie staat voor ons
met een geladen geweer
HENRIKliklik
PAULWe worden van alle kanten omsingeld
Ik laat de soldaten het papier van het Fort zien
HENRI(als Amerikaan) “Persoonsbewijzen!”
PAULZe laten hun geweren zakken
Dan mogen we samen met de Amerikanen naar binnen
Er zouden namelijk nog moffen in de berg zitten
HENRI(als Amerikaan) “We found a machine gun
So we suspect that there are still Germans hiding
in these goddamn caves!”
PAULMaar om vijf uur hebben we nog niets gevonden
We gaan we naar huis
We worden met de jeep thuisgebracht
HENRIWij waren drie jongens
PAULWe hadden twee karbietlampen
HENRIWalters lamp was kapot
WALTERDrie jongens op zoek naar avontuur, in een tijd vol spanning en mysterie
PAULTweehonderdzesentwintig pagina’s vol
HENRIMet onze verhalen van hoe het toen was
WALTERWe vonden dynamiet, smokkelaars en verstopte schilderijen
PAULHet is geen literatuur, geen heldenroman
HENRIMaar het is wel hoe wij die oorlog meemaakten
Naïef misschien?
WALTERHoe we ronddoolden in de mysterieuze gangen van onze geschiedenis,
die ik eigenlijk nog steeds niet begrijp
PAULAls drie kwajongens
Op zoek naar avontuur

In mei 2020 ging de podcast ‘Terwijl we binnen blijven’ in première (regie: Celine Daemen, assistent: Ezra Koppejan – productiehuis: Kumulus Maastricht). Een podcast waarin jongeren zich verdiepten in de verhalen over de grotten van Maastricht en op zoek gingen naar helden en mythen. Een zoektocht naar wat waar is, maar ook naar wat we graag willen geloven. Dit is één van de alternatieve vormen waarmee Theater Na de Dam tijdens de eerste Covid19-lockdown van 2020 toch doorgang kon vinden.